Nieuwe wet op kansspelen maakt het identificeren en voorkomen van problematisch spelgedrag onmogelijk

Brussel, 26 januari 2024 – De Kamer van volksvertegenwoordigers heeft gisteren een wetsvoorstel m.b.t. kansspelen goedgekeurd. Naast een reclameverbod, dat niet van toepassing is op de Nationale Loterij, voert deze wet ook een zogenaamd strikt cumulverbod in, dat de speler verplicht om voor elk type kansspel dat hij/zij wil spelen bij eenzelfde operator, een aparte spelersrekening te openen. Dit is een regelrechte sabotage van een efficiënt preventiebeleid. Het wordt de operator en de overheid onmogelijk gemaakt om een duidelijk zicht te krijgen op problematisch spelgedrag en preventief op te treden. Of hoe spelersbescherming ondergeschikt wordt gemaakt aan populistische aankondigingen en eigenbelang, want de Nationale Loterij blijft uiteraard ook hierin buiten schot. BAGO roept de overheid om zich niet zomaar op de borst te kloppen maar de resultaten van haar beleid op de spelersbescherming effectief te gaan meten.

De Kamer keurde gisteren het wetsvoorstel van Kamerlid Stefaan Van Hecke met betrekking tot kansspelen goed. Het wetsvoorstel introduceert een aantal maatregelen die effectief zullen bijdragen tot een betere bescherming van de consument en kwetsbare bevolkingsgroepen. 

Toch moet de Belgische beroepsvereniging van private kansspeloperatoren (BAGO) vaststellen dat de parlementsleden een totaal reclameverbod invoeren en de introductie van een strikt cumulverbod intact laten, ondanks de vele waarschuwingen van BAGO.

Bovendien blijft het zeer opmerkelijk dat de meerderheid in de Kamer het niet nuttig vindt acht om de eigen publieke operator, de Nationale Loterij, dezelfde stringente maatregelen op te leggen.

Alleen illegale operatoren en Nationale Loterij hebben baat bij totaal reclameverbod

BAGO heeft zich meermaals uitgesproken voor een inperking van reclame, o.m. via de traditionele media”, stelt Tom De Clercq, voorzitter van BAGO. “Maar we hebben er ook steeds voor gewaarschuwd dat een totaalverbod op reclame op plaatsen waar de illegale operatoren massaal aanwezig zijn, met name online, ernstige neveneffecten zal hebben. We moeten opnieuw vaststellen dat beleidsmakers de door ons aangereikte oplossingen in de wind slaan en gaan voor populistische formules”.

Want als de consument door het reclameverbod het onderscheid tussen legale en illegale aanbieder niet meer kan maken, zal hij nog vaker dan nu zijn toevlucht zoeken naar de illegale operatoren. De Kansspelcommissie zegt al langer dat naar schatting zo’n 20% van de Belgische spelers zich op illegale websites bevindt. Een enquête, door onderzoksbureau NEPA uitgevoerd in opdracht van BAGO, bij een steekproef van 1.000 Belgische spelers in mei-juni 2023 (net voor ingang KB dat reclame aan banden legde) heeft dit percentage bevestigd: 1 Belg op 5 had in de afgelopen 3 maanden op een illegale website gespeeld, bij de meest kwetsbare spelers liep dit op tot 43%. 70% van de respondenten kende bovendien een illegale merknaam. Een zoveelste bewijs dat de illegale operatoren via online reclame vlot hun weg vinden naar de Belgische consument. Onlangs nog bleek dat het reclameverbod dat Italië invoerde voor een ongekende groei zorgt van de illegale markt.  

Zorgplicht komt op de helling te staan

BAGO onderstreept al geruime tijd dat een strikt cumulverbod een ernstige bedreiging vormt voor de consumentenbescherming. Concreet wordt bij een strikt cumulverbod een verplichte scheiding tussen speleraccounts bij eenzelfde operator doorgevoerd, waarbij het ook verboden is om transacties tussen spelersrekeningen door te voeren. 

Eén speler zal m.a.w. tot drie aparte spelersrekeningen bij één en dezelfde operator moeten beheren. Dit maakt het niet alleen voor de speler veel moeilijker om het overzicht te bewaren. Ook voor de operatoren is dit problematisch, want steeds vaker monitoren zij hun spelers aan de hand van wetenschappelijke kennis, data-analyses en artificiële intelligentie om risicovol gedrag tijdig op te sporen en preventief op te treden. 

Op 14 November 2023 hebben de 6 operatoren die lid zijn van BAGO zich trouwens een zorgplicht opgelegd (LINK) die voorziet in de verdere ontwikkeling van zulke preventieve monitoringtools. Die zorgpicht komt nu ernstig in gevaar, aangezien data van eenzelfde speler verplicht opgesplitst worden.

De Kansspelcommissie (LINK), regulator van de sector, had hier ook al voor gewaarschuwd. In haar advies stelde de regulator dat een absoluut cumulverbod “onbedoelde effecten kan hebben voor de bescherming van de speler”. Maar ook dat advies werd vakkundig genegeerd.

“De private kansspeloperatoren worden als zondebok aangewezen voor problematisch spelgedrag, terwijl zij de kansspelaanbieders zijn die veruit de meeste preventieve maatregelen nemen en opgelegd krijgen”, stelt Emmanuel Mewissen, Ondervoorzitter van BAGO. 

Het hoerageroep van bepaalde politici is bijzonder frustrerend en zorgwekkend, stelt BAGO, aangezien die andere aanbieders, de Nationale Loterij en de illegale operatoren, opnieuw rustig hun gang kunnen gaan met reclame maken en kansspelen aanbieden aan de meest kwetsbare bevolkingsgroepen.

BAGO roept de overheid op om haar verantwoordelijkheid op te nemen en eindelijk een evidence-based benadering te volgen, waarbij de impact van de genomen maatregelen op de spelersbescherming effectief gemeten wordt en indien nodig bijgestuurd.